Wil de echte Shakespeare uit de lijst stappen?

De afbeelding rechts onderaan is het zogenaamde Janssen-portret van Shakespeare uit de Folger Shakespeare Library in Washington. Het heeft in de National Portrait Gallery gehangen toen daar een expositie was over de zoektocht naar de ware en werkelijke Shakespeare. Nu is er een schilderij opgedoken dat na drie jaar onderzoek door de bekende Shakespearekenner Stanley Wells wordt aangemerkt als het origineel waarnaar het Janssen-portret is gemaakt. En dat origineel: is dan ook meteen het enige werkelijke portret van William Shakespeare. Het is bij zijn leven gemaakt, toen hij 46 was (in 1610 dus). De tot dusver gezaghebbende afbeeldingen zijn het Droeshout-portret uit de First Folio en de buste op het grafmonument in Stratford-upon-Avon. Geen van beide is bij leven gemaakt. Kortom, wat we hierboven zien is het enige betrouwbare portret van de grote Bard.

Het duurde even voor het tot me doordrong, maar aangenomen dat het inderdaad waar is wat Wells en de zijnen beweren, dan is het wel buitengewoon spectaculair. Ook omdat we hier geen bohemien-achtige creatieveling zien (zoals in het Chandos portret, uiterst linksboven, en voor mij eigenlijk favoriet), maar een echte gentleman, duur en elegant gekleed volgens de laatste mode van 1610. Aan het slimme trekje rond de ogen zien we zijn geest en geestigheid, aan de natuurlijkheid van zijn waardige houding zijn superioriteit en status. Dit is een man van de wereld en Wells zegt niet helemaal ten onrechte dat het schilderij mogelijk weer een generatie nieuw onderzoek zal stimuleren.

Ondertussen ben ik blij: die afstotelijke Droeshout-gravure met z'n bolle ogen kunnen we nog kwijtraken als icoon van Shakespeare. Maar toch overheerst een zekere droefheid: de brutale bohémien van Chandos, met dat sluwe lachje en dat anarchistische oorringetje was toch ook wel heel verleidelijk om te koesteren.

Ik blijf deze Cobbe-Shakespeare voorlopig nog een beetje wantrouwen.