Nog nooit heb ik zoveel plezier gehad van één euro: ongeveer een jaar geleden vond ik in de kelder van Boekhandel Roelants een mij geheel onbekend werkje met de titel Bücher die die Welt verändern. De titel intrigeerde me en de prijs ook: oorspronkelijk afgeprijsd naar vijf euro, nu voor één euro. Het ging om een in lelijk blauw plastic gehulde Duitse vertaling van wat een beroemde cultuurhistorische bibliografie bleek te zijn: John Carter & Percy H. Muir, Printing and the Mind of Man, oorspronkelijk verschenen in 1967. De Duitse vertaling is een jaar later op de markt gekomen.
Het is een beschrijving van meer dan 400 boeken die sinds het begin van de boekdrukkunst de Westeuropese cultuur in brede zin hebben vormgegeven, van de Bijbel, Augustinus en Dante tot en met Oswald Spengler, Le Corbusier en Winston Churchill. Laatstgenoemde staat er als hekkesluiter in met zijn The Second World War uit 1959.
Alle wetenschapsgebieden komen aan bod, alsook de kunsten. Het accent van PMM, zoals de bibliografie liefkozend wordt genoemd, ligt nogal op de Engelstalige wereld, maar allerminst exclusief. Het is een prachtige ontdekkingsreis door de wondere wereld die Europa heet en het zal voor iedere lezer de nodige verrassingen bevatten. Tenzij u natuurlijk de wedergeboren Athanasius Kircher bent (die overigens om begrijpelijke redenen niet in PMM staat).
Ik ben nu met het boek aan de slag gegaan en wil er voor mijn bibliotheek een paar tentoonstellingen mee maken, deels fysiek, deels digitaal. Het materiaal leent zich daar uitstekend voor, want veel titels zijn in de collectie aanwezig, ook al is het niet altijd in de oorspronkelijke uitgave en daarnaast zijn er ook al de nodige werken digitaal beschikbaar via internet, ook mooie 'doorbladerbare' edities. Ik hoef maar een selectie te maken, vertalingen van de oorspronkelijke beschrijving erbij en ik heb een fraaie en leerzame expositie. Als ik daar nu ook de belangrijkste digitale bronnen bijvoeg en de wetenschappelijke staf erbij betrek, dan zou die uitgave van één euro wel eens een hele goede investering kunnen blijken te zijn geweest. Via eBay vond ik een verbazingwekkend goedkoop exemplaar van de oorspronkelijke Engelse uitgave: een veilige extra uitgave, dat weet ik nu al.
