woensdag 6 mei 2009

Six degrees of planets

Vanavond weer twee fascinerende tv-uitzendingen gezien: allereerst op BBC 2 een uitzending over de zogeheten Six degrees of separation-theorie (zie ook de speelsere vorm 'Six degrees of Kevin Bacon'), een redelijk ingewikkelde theorie over de nauwe betrokkenheid en samenhang van elementen in willekeurige structuren en netwerken. Het komt erop neer dat elementen in netwerken nooit meer dan zes stappen van elkaar verwijderd zijn. Op basis van een uit verveling geboren spelletje van twee Amerikanen - die de acteur Kevin Bacon als uitgangspunt namen en alle andere acteurs in de filmgeschiedenis tot medespelers promoveerden - zijn een aantal geleerden uit alle uithoeken van de wereld tot een verrassende theorie over de structuur van structuren gekomen. Dat gaat zover dat men zelfs toekomstvoorspellingen waagt te ontwerpen op basis van deze theorie.

Vervolgens overviel de zanger en journalist Stijn Meuris me op Belgie 2 met zijn cabaretachtige college over het universum (ten tweede male overigens: ik had hem al eens eerder aan het werk gezien in dezelfde serie Stijn en het Heelal), over buitenaards leven ditmaal, gespeeld in de prachtige academiezaal van Sint-Truiden. Hij heeft mij met deze vierde aflevering "Zijn wij alleen?" meer in de richting geholpen van het denken dat (intelligent) buitenaards leven misschien heel wel mogelijk is. Stijn geeft je namelijk in speels formaat een lesje in 'huidige stand van zaken' in de astronomie en exobiologie. Alleen al de bewering dat met enige zekerheid is vast te stellen dat er miljoenen planeten zullen worden ontdekt in de komende jaren (in tegenstelling tot de oude opvatting dat we het moeten doen met de acht of negen planeten in ons eigen zonnestelsel) moet een weldenkend mens ertoe zetten om het idee van buitenaards leven voor waarschijnlijk te houden. En voordat jullie me verslijten voor een Von Dänike-aanhanger: die waarschijnlijkheid is puur statistisch gefundeerd. Als er meer dan een miljoen planeten zijn, is de kans dat er een andere planeet is die aan precies de wetmatigheden voor leven (zoals wij die op blijkbaar goed wetenschappelijke gronden definiëren) voldoet, bijzonder groot. Wat we vervolgens met die groene mannetjes moeten, als ze ons al met een bezoek zullen vereren, daar heb ik net zo min een idee van als Stijn zelve.

Nu die twee ideeën nog met elkaar verbinden: buitenaards leven en de theorie van structuren. Dat vereist wat meer geestkracht, al is het alleen maar de geestkracht om twee fascinerende tv-uitzendingen op één avond (hoe willekeurig kun je zijn?) aan elkaar te koppelen.