Aandachttrekker Albert

Onder de kop "Buurt is schizofreen Albert meer dan beu" stond afgelopen donderdag een smeuïg artikel in de Volkskrant. Albert, zo liet de verslaggever ons weten, "rent soms naakt over straat, dan weer zwaait hij met zwaarden. Het is net te weinig om hem uit huis te zetten." Het gaat namelijk alleen mis als Albert "vergeet" zijn medicijnen in te nemen. En zonder medicatie "gaat Albert zeer ongewenst gedrag vertonen." In het artikel wordt dat verder uit de doeken gedaan, een vreselijk verhaal, maar ik bleef steken bij één zin:

"Ook trok Albert de aandacht door met een getrokken zwaard achter buurtkinderen aan te hollen."

Trok de aandacht?? Wat is dat voor formulering?
Ik zie Albert, al dan niet in z'n "blote kont" (ik citeer!) over straat rennen, achter een paar in doodsangst wegrennende kinderen, en dan aan de kant een paar buurtbewoners , al dan niet in onderhemd, rustig paffend (het is buiten!) het tafereel gade slaand, of de ander aanstotend "Hé, moe je daar 's kijke", alles op kalme toon en met de lome oogopslag van VN-waarnemers, die weten dat ingrijpen toch nergens toe leidt en trouwens ook niet mag.
Kijk, dat trok nou mijn aandacht.

Ik wil hier weer even een lans breken voor een tamelijk onbekende Amerikaanse schrijver. Als hij al bekend is, is dat vanwege zijn tegendraadse woordenboek, The Devil's Dictionary, waarin hij cynische (of realistische, 't is maar waar je in 't leven staat) verklaringen geeft van bekende begrippen, bijvoorbeeld

"ABSTAINER, n. , A weak person who yields to the temptation of denying himself a pleasure. A total abstainer is one who abstains from everything but abstention, and especially from inactivity in the affairs of others."

Maar als je jezelf nog nooit getracteerd hebt op verhalen als 'An occurence at Owl Creek Bridge' of 'One of the missing' of 'The coup de grâce' of 'Oil of dog', dan is dat heel jammer. De verhalen in de oorspronkelijke taal zijn gemakkelijk beschikbaar via internet, de vertalingen iets moeilijker (de laatste volledige vertaling van de verhalen stamt uit 1989). Daar moet ik misschien zelf iets aan doen door op deze plaats een eigen vertaling te plaatsen?...

En dan, ach ja, natuurlijk, wie bedoel ik? Onder de goede inzenders wordt een fles azijn verloot!

Aldo van Eyckpaviljoen

Je moet er een allejezus end voor lopen - in een beeldentuin verwacht je toch om de vijftig of honderd meter een object van artistieke waarde - maar het is de moeite waard. Helemaal achterin de beeldentuin van het Kröller-Müller Museum wordt de bezoeker of bezoekeres verrast door een prachtig paviljoen van Aldo van Eyck. Daarin staan een dertigtal beeldhouwwerken ("Houwt u ook zo van beeldhouden?") van de meest uiteenlopende kunstenaars, waaronder een schitterende buste van James Ensor door Rik Wouters. Bijgaande foto geeft een goede impressie, met de aantekening dat het paviljoen - uit grijze betonsteen opgebouwd - wel heel veel baat heeft bij uitbundig zonlicht. Dat laatste gold overigens ook voor ons bezoekers.

Motto

Beeld van Jan Pieterszoon Coen aan de Beurs van Berlage , Amsterdam

"Dispereert niet". Mooi motto, want als we er niet hard voor werken en inderdaad niet wanhopen, wordt 't niet veel hier in dit tranendal. Jan Pieterszoon Coen - die deze gedenkwaardige woorden uitsprak - wist dat ook en sloeg zijn slag. Niet gehinderd door andere scrupules dan dat God de Heer gehoorzaamd moest worden dreef hij zijn superieuren en ondergeschikten... juist: tot wanhoop.

Soestdijk

Paleis Soestdijk is de volmaakte illustratie van de kneuterigheid en de nuchtere trots van ons koningshuis onder Juliana. De oorspronkelijke kleine zomerresidentie van 1680 werd in de negentiende eeuw uitgebreid tot het paleis dat we nu kennen en Juliana voegde er nog wat kleine uitstulpingen aan toe. De eenheid werd bewaard door het hele gebouw wit te stucen en binnen werd het interieur her en der aan de eisen van de tijd aangepast.

Vooral die aanpassingen onder beide laatste bewoners zijn opvallend in hun anti-majesteitelijkheid: wat een enorme jaren vijftig-sfeer! De werkkamers van Juliana en Berhard zien eruit als Ikeatoonzaaltjes avant la lettre. Niks opsmuk of ongewoons of groot of groots. Mijn eigen werkkamer ziet er interessanter uit (ook veel Ikea trouwens). En de kamer waar het 'koongkluk' gezinnetje ontbeet en lunchte! Een gruwel om te zien met die lullige tafel en idem stoeltjes. Enerzijds een mooi uitzicht op het park, dat wel, maar de wand daar tegenover wordt ontsierd door een Antilliaans broddelwerk van 4 bij 2,5 meter. Juliana deed zich graag 'gewoon' voor, wat haar overigens vaker wel dan niet sierde. Maar hier is haar streven naar soberheid en nuchterheid en gewoonheid uitgemond in een onverdraaglijk soort bourgeoismentaliteit, zonder maar een hint van allure. Tekenend is dat zij de ontvangstkamer - door Anna Paulowna ingericht en waarlijk groots - afschuwelijk vond, maar hem niet wilde veranderen, want 'dat was wel erg duur'....

Maar goed, Soestdijk is geen museum en de openstelling is vooral bedoeld voor mensen die een glimp van Juliana en Bernhard achter de schermen willen opvangen. Oftwel: hoe een koninklijke familie als een gewoon echtpaar en gezin woonde en werkte, omringd door extravaganties als het 1200-delige servies van koningin Sophie zonder zich daar in het minst door te laten inspireren. Ik aarzelde tussen bewondering en verguizing en kom nu uit op een een peinzend 'interessant'.

Lourdes

Op de vlucht voor het al te warme weer in de Ardèche (op één parkeerplaats werd 42 graden gemeten...), kozen we voor de Pyreneeën in de hoop op verkoeling. Die kregen we meer dan we gevraagd hadden. Even voorbij Toulouse trok de hemel genadeloos dicht en verdonkerde angstwekkend, om vlak voor de afslag naar Lourdes te ontaarden in een waar noodweer met slagregens en naar verhouding Siberische temperaturen. Wanhopig speurden we naar lichtere vlekken in het wolkendek of aan de einder (voor zover die te onderscheiden was), maar uiteindelijk strandden we in Argelès-Cazost. In een hotel met de tamelijk fantasieloze naam Hotel des Pyrenées. Toen wijzelf warm geworden waren en de machteloze woede bekoeld was, klaarde het zowaar op. We konden op het overdekte terras eten. Met uitzicht op negentig geparkeerde (of gestrande?) autos.

De volgende dag ontbeten we in het gezellige benedenzaaltje (zie foto)

en vertrokken we vroeg naar het oostelijker gelegen deel van de Pyreneeën: het weer zou daar beter zijn. Maar eerst moesten we weer langs Lourdes. De grauwsluier van de vorige dag hing er weer. Het regende gestaag. Van opklaringen geen spoor.

En zo zagen we tot tweemaal toe vanuit de verte een in nevelen gehuld Lourdes, en zonder ook maar een glimp van het bedevaartgedeelte te kunnen opvangen. Maria, Sterre der Zee, Moeder van Eeuwigdurende Bijstand, liet Gods water over haar eigenste akker lopen en schonk daarbij geen Troost, zelfs geen bakkie, maar dat laatste was niet echt erg, want de koffie is in Frankrijk vrijwel nergens te genieten. Ze zal het ons wel niet gegund hebben, wat ik niet goed begrijp, want ik had het mooi-katholieke boek Lourdes en de massa in mijn handbagage. Van genezing of beterschap na thuiskomst - vaak genoeg vermeld in de verhalen van bedevaartgangers die vergeefs leken te zijn afgereisd naar Maria's dependance op aarde - was ook al geen sprake: ik bracht mijn eerste werkweek ziek thuis in bed door. Ook Maria's wegen zijn ondoorgrondelijk....

Even bijtanken

In het heerlijk ingedutte stadje Paulhaguet in de Auvergne heeft een locale ondernemer in een onverwachte aanval van hyperactiviteit twee oude, tamelijk ver uiteen liggende commerciële ideetjes tegelijkertijd weten te realiseren...