Obamakoorts

No more beating about the Bush! Hier komt onze Verlosser: Barack Obama. Tachtig procent van de Nederlanders zou op hem gestemd hebben, zo stond er rond de Amerikaanse verkiezingen in onze kranten te lezen. En die tachtig procent is er nog steeds, als we afgaan op de geestdrift die de man ook nu weer in onze landgenoten losmaakt, rond de inauguratie. Het is bijna alsof we hem heel Nederland erbij gunnen: laat Jan-Peter ineenschrompelen tot vazal, maar word asjeblieft ook onze leider, o Barack Almachtige.
Ik overdrijf natuurlijk weer schromelijk, maar mag ik op mijn beurt? Want weten we eigenlijk wel wie we hier bewieroken, nog voordat hij iets anders heeft gedaan dan charismatisch wezen en effectvolle speeches houden? Kúnnen we dat weten, nog voordat hij een oorlog heeft moeten overwegen of een internationale recessie heeft moeten bezweren? No, we can't!

Close up

Die site van het Prado via Google Earth: even bekijken, mensen. Ik nam Rogier van der Weyden's Kruisafneming als voorbeeld en moest voortijdig afhaken om naar adem te happen. Je kunt inzoomen tot op de vierkante millimeter (niet doen, want dan zie je alleen craquelé!). Dit is verbijsterend, alhoewel ik het heel terecht vind dat Prado-directeur Miguel Zugaza zich dinsdag haastte om te zeggen dat er toch niets boven het kijken naar de kunst zelf in het Prado gaat.



Overigens zag ik al een jaar of wat geleden dat de Hermitage met hulp van IBM iets soortgelijks had gedaan met een aantal topstukken. Het gaat daar om minder hoge resoluties, maar toch. Mag ik jullie Giovanni Battista Moroni aanraden: Bergamo, 17e eeuw, een portrettist van jewelste. Hierbij Portret van een man (midden 1560) uit de collectie van de Hermitage. Need I say more?...

Leren kijken

Gisteren naar een vertoning van Peter Greenaway's Rembrandt's J'accuse geweest. In die documentaire film beschuldigt de immer provocatieve Greenaway een aantal tijdgenoten van Rembrandt van moord. En de schilder zou daarvan geweten hebben en zijn schilderij De nachtwacht hebben gebruikt om de moordenaars af te beelden. Meer nog: door subtiele details in het schilderij wijst hij hen ook aan als de schuldigen. Greenaway gebruikt allerlei kunsthistorische en historische feiten en raadsels om zijn verhaal sluitend te krijgen. Een meesterlijke zet, die uiteraard slechts fictie is, maar je ondertussen wel zo anders en beter naar het schilderij leert kijken dat de film verplichte kost zou moeten zijn voor kunstliefhebbers en -studenten van alle leeftijden.
Na afloop was er een korte discussie, waarin enkele dorknopers klaagden over het feit dat het allemaal helemaal niet wáár was wat meneer Greenaway beweerde. Wat me weer deed denken aan de aangetrouwde neef van Karel van het Reve, die nooit romans las: "Wat heb je aan een relaas over gebeurtenissen die nooit hebben plaatsgevonden?" Ik vond mezelf in het vorige bericht de wereldliteratuur al een slechte dienst bewijzen, maar zulke neven en dorknopers betekenen natuurlijk helemáál de nekslag, voor boeken én cinema...

P.S. Wie de dvd van Greenaway wil zien: hij of zij kan zich bij me melden!

Hopeloos gestrand

Heb ik mezelf ook nog op LinkedIn gezet! Dat is een netwerksite, voor wie het nog niet wist. Nu is het dadelijk helemaal gedaan met de gemoedsrust. En daar was het al droevig mee gestemd, want wanneer was het nu de laatste keer dat ik boek dikker dan 500 pagina's heb uitgelezen? Vorig jaar kwamen Murakami (Hardboiled Wonderland) en Stendhal (Het rood en het zwart) er dicht bij in de buurt, maar pogingen om Dickens' David Copperfield of Little Dorrit in hun dikke geheel te verslinden zijn hopeloos gestrand.

En dan te weten wat er allemaal nog meer ongelezen in mijn boekenkast omvangrijk staat te wezen. Even een genante opsomming (ik ben nu streng voor mezelf en tel ook de slechts ten dele gelezen titels mee): Cervantes' Don Quichote, Mann's Doctor Faustus, Melville's Moby Dick, Tolstoi's Anna Karenina, Nabokov's Lolita, Joyce's Ulysses, Dante's Goddelijke Comedie, Goethe's Wilhelm Meister, Rabelais' Gargantua, Dostojewski's De idioot, Clarin's La Regenta, Stendhal's Kartuize van Parma, Potocki's Manuscript gevonden in Zaragoza, George Eliot's Middlemarch... Belezenheid is bij mij blijkbaar niet (meer) gekoppeld aan doorzettingsvermogen. Mijn favoriete boek: Stefan Zweig's Schachnovelle, afhankelijk van de uitgave 60 tot hooguit 90 pagina's...
Of hebben sommige stemmen gelijk en is de ultieme definitie van een Meesterwerk der Wereldliteratuur: "Onleesbaar boek"?

Sneeuw

Ik wil natuurlijk ook een plaatje in m'n berichten, zo af en toe. Dus dan deze graag, al is het maar voor de eeuwige strijd tussen korte- en langetermijngeheugen. Met het smelten van de sneeuw, verdwijnt ook de herinnering. Dit was onlangs de aanblik van mijn achtertuin, 's morgens in alle vroegte. Is 't geen plaatje?
(En ja, die lampjes hebben de hele nacht gebrand! Mijn tuin is namelijk de voederplaats van enkele grote nachtdieren, zoals het vleugellam.)

Boterhammen

Ik eet mijn boterhammen dubbel. Vrijwel mijn hele leven al. Niks bijzonders: ik deel die gewoonte met meer dan de helft van de Nederlanders. Lekker dik kaas ertussen en hoppa! Maar want en dus... soms is een naaste zo aardig om echt naast me te staan, bijvoorbeeld bij het Smeren der Boterhammen. En dan gaat er op 54-jarige leeftijd een lichtje op: ik zie mezelf door haar ogen de boterhammen op zo'n manier uit het plastic halen dat ze na behandeling met boter en beleg weer net zo tegen elkaar zitten als ze uit de verpakking kwamen. Niet anders dus. Vooral niet anders. Geen gehussel. De oorspronkelijke structuur wordt gehandhaafd, niet bewust, maar met de feilloze bewegingen van eeuwige repetitie. Ik klamp mij dus al jaren vast aan de natuurlijke vorm en structuur van het brood zoals me dat verkocht is. Ik ben de bakker trouw tot in den doet.
Vraag: zal ik het vanaf nu anders gaan doen, al is het maar af en toe? Ik denk het niet, het zou me niet smaken, die verkeerd op elkaar liggende boterhammen. Terug naar de natuur, ik doe het al een eeuwigheid.

Amsterdam

Afgelopen vrijdag werd ik gebeld door een goede vriend. Hij had een kaartje over voor de zaterdagmatinee in het Amsterdamse Concertgebouw en of ik mee wilde? Maar natuurlijk! Op het programma stonden Webern, Berg en Sjostakowitsj. Sommige leeftijdgenoten zeggen dan "Wat moet ik met die moderne troep!" [mijn cursivering, LS], maar je begrijpt, ik ben dat stadium al lang voorbij en ga dus luisteren. Denk nou niet dat ik een recensie ga schrijven. (Ik wil wel even een lans breken voor Alban Berg door hier te zeggen dat dat vioolconcert (1935) fantastisch is en dat je het moet beluisteren! Weerbarstigheid en ontroering gaan hand in hand.) Nee, het gaat me om een kort bezoek aan boekhandel Het Martyrium: we stonden even in de etalage te kijken en daar zag ik al minstens tien zwaar afgeprijsde boeken liggen die ik ("had we but world enough and time") graag had willen hebben, o.a. een gebonden editie van Philip Roth's The plot against America. Wij naar binnen: ik word dan overvallen door een lichte koortsigheid en schuim in onwaarschijnlijk korte tijd het gehele, zeer uitgebreide assortiment afgeprijsde boeken ("Ramsj heet dat, hoor!") af, om vervolgens bij ieder boek te denken: mooi, maar ga ik het ook lezen? Als ik dat denk, is het voor dat boek al jammermaarhelaas: het blijft liggen. Verder denk ik of niets, of mijn hart slaat een keer over: dat boek moet ik hebben, leestijd of niet!
Moraal van het verhaal: vroeger kocht ik alles, nu vrijwel niets meer. Vooruitgang is goedkoper dan je denkt. Dank vriend R., voor het kaartje!